Multilinguales Handwörterbuch des Hethitischen / A Concise Multilingual Hittite Dictionary / Hititçe Çok Dilli El Sözlüğü

2 cilt (A-M) (N-Z) takım, toplam 837 s, çok dilli, Hititçe / Almanca / İngilizce / Türkçe.

Hititçe M. Ö. 1670’lerden beri Babil çivi yazisiyla kil tabletler üzerine yazilmis bir dildir ve yazili olarak bize kadar ulasmis en eski Hint-Avrupa dilini temsil eder. Dalin çözülmesi ve metin içeriklerinin anlasilmasi konusunda yüz yili askin kesintisiz çalismalar asagi yukari bitmis durumdadir. Hitit ana yurdu Anadolu’da her mevsim yürütülen kazilar arkeolojik buluntulara ek olarak Hitit sözlük dagarcigini ve diger konulari genisleten yazili malzeme de verir. Yakin zamana kadar Hitit baskenti Bogazköy-Hattusa’nin kil tablet veren tek yer olmasina karsin, simdi artik tasra arsivleri de önemli metin buluntulari vermeye baslamistir. Arastirma alanindaki kendine has dinamikler, arastirmaciya son malzemenin her açidan degerlendirilmesi konusunda yeni yeni görevler yüklemektedir. Temel bilgilerin çabuk degismesi, tarih, dil bilgisi ve yeniden yapilandirilmasi gereken sözlükler gibi el kitaplarinin da modern standartlar ve degisen yeni bilgiler isiginda yeniden gözden geçirilmesi, temel görevler arasindadir.

J. Friedrich’in 1952’den beri temel bas vuru kitabi olarak hizmet veren “Hititçe Sözlük”ü simdi anlam bilim ve içerikteki sözcüklerin tamamligi bakimindan artik eskimistir. Genisletilerek Münih’te yeniden basilan sözlük ile Chicago Hittite Dictionary ise oldukça yavas ilerlemektedir; çünkü simdiye kadar her iki projede de sirasiyla A-H ve L-Š harfleriyle baslayan sözcükler islenebilmistir. Bunun yaninda, böylesine genis sözlüklerin olumsuz yanlarindan bir tanesi de ansiklopedik bilgiler içermeleridir ve bu da onlarin gündelik ve hizli kullanimini zorlastirir. Diger bazi sözlükleri ise dildeki sözcüklerin kökeniyle (etimoloji) ilgilenir. Dolayisiyla tüm Hititçe sözlük dagarcigini kapsayan bir sözlük uzun zamandan beri doldurulmasi gereken bir bosluktur.

Burada bizim sundugumuz sözlük 12,000 sözcük içerir ki bu da simdiye kadar yazilan tüm sözlüklerinkini asar. Sözlük, baska bakimlardan da digerlerinden ayrilir. Yazar, sürekli olarak en son bilgilere dayanmak suretiyle tüm sözcükleri büyük bir sabirla toplamis ve kelimelerin anlamlarini çekimleriyle birlikte vermistir. Nadir geçen sözcüklerin geçtikleri metin yerleri tam olarak sunulmustur., Hitit sözlük arastirmalarinda uygulanan yöntemin aksine, Hititçe’ye çesitli dillerden giren çok sayida yabanci sözcükler dislanmamis, alfabetik sirayla ana sözlük içinde verilmistir. Bunun yaninda sözlük çok dillidir, yani Hititçe sözcüklerin anlami İngilizce, Almanca ve Türkçe olarak verilmistir; bu da kullaniciyi uzun zaman alan “araci sözlük” kullanma mesakkatinden kurtaracaktir. Bu durum sözlügün Ingilizce ve Türkçe gibi Almanca dil alani disinda kalan arastirmacilar tarafindan da kolayca kullanilmasini saglayacaktir.

Sözlügün genis kapsamliligi, genel ve tarihi dil bilimi, karsilastirmali dilbilim, din tarihi, kültür tarihi, sosyal antropoloji gibi bir takim bilim çevreleri tarafindan kullanilmasini da saglar. Sözlük, ayrica asagidaki bilim alanlarinda yardimci araç olarak kullanilabilecektir: Eski Yakin Dogu Arastirmalari, Eski Anadolu Arastirmalari, Hint-Avrupa Arastirmalari, Grek ve Latin Filolojisi, Indoloji, Iran Arastirmalari, Eski Pers Tarihi, Tevrat ve Incil Arastirmalari. Bu yeni sözlük, hem çok kullanisli, hem de genis kapsamli bir el kitabi olma niteligine sahiptir.