Mehmet Uygun: Yeryüzü Zevkleri Bahçesi / The Garden of Earthly Delights

185 s, renkli resimler, sert kapak ciltli, Türkçe

Kendine özgü renkleri ve düşsel dünyasıyla Türkiye’de figür resminin önde gelen isimlerinden biri olan Mehmet Uygun’un yaşamı ve sanatının detaylı bir şekilde ele alındığı “Mehmet Uygun: Yeryüzü Zevkleri Bahçesi” isimli kitap Bozlu Sanat Yayınları’ndan çıktı. Yazarlığını Oğuz Erten’in üstlendiği kitap, Uygun’un yirmi yıllık bir süre zarfında ürettiği ve “bir tür hayvan ansiklopedisi” olarak nitelendirdiği, “Yeryüzü Zevkleri Bahçesi” isimli resim serisine odaklanıyor.

Mehmet Uygun’un yaratıcılığının yanı sıra sanatsal yetkinliği ve uzun süreli üretkenliğini ortaya koyan “Yeryüzü Zevkleri Bahçesi” isimli 77 yapıttan oluşan resim serisi, hayvan ve insan karışımı fantastik figürlerin betimlendiği, metaforlarla örülü alternatif bir dünya kurgusu. Adını Hieronymus Bosch’un (1450-1516) “cennet ve cehennem” tasvirlerinin yer aldığı ünlü triptiğinden alan “Yeryüzü Zevkleri Bahçesi” isimli resim serisi, yaklaşık beş yüzyıl sonra bir sanatçının aynı kavramsal karşıtlığa günümüzden bir bakış önerisi. Ortaçağ kodekslerini andıran görünümüyle yüzlerce yıllık bir geleneğe gönderme yapan serideki tüm resimlerin yer aldığı kitapta okuyucular, Uygun’un çocukluğundan izler taşıyan kurgusal dünyanın doğuşuna ve sanat yaşamındaki parlayan anlara tanık olurken, kodeksler hakkında detaylı tarihsel bilgiler bulacaklar. Tarih boyunca fantastik hayvanlar üzerine kurulu kodekslerin, Uygun’un “Yeryüzü Zevkleri Bahçesi” serisi ile kesişen noktalarının vurgulandığı kitap, sanatçı ve yapıtlarının bir resim serisi üzerinden anlatılmaya çalışıldığı sıra dışı bir okuma sunuyor.

Uygun’un sanatını yaşam öyküsüne dair referanslar eşliğinde yorumlayan Erten, “Yer Yüzü Zevkleri Bahçesi”ni şu sözlerle özetliyor: “…35 yaşındayken defterlere çizerek oluşturmaya başladığı “Yeryüzü Zevkleri Bahçesi” serisi, daha küçük bir çocukken dedesinin evindeki “kuyu”nun başında kurgulamaya başladığı fantastik dünyasını açıklayabilmek ve onun içinde yer alan canlıları tanıtmak için kurguladığı bir “hayvanlar ansiklopedisi” niteliği taşır. Bu ansiklopedi içinde 77 ayrı “canavar” veya “mahlûkat” bulunur. Bir doğa betimlemesi içinde, bildiğimiz veya daha önce hiç görmediğimiz çeşitli bitkiler arasında yer alan bu canlılar, renkleri ile izleyeni cezbederken, zihnimizle oynayarak gerçekten yaşayıp yaşamadıkları konusunda izleyeni düşündürür. Sürüngenlerden, yırtıcılara, kanatlılardan, memelilere bildiğimiz dünyanın bilmediğimiz hayvanlarını bize tanıtır. Bunların içinde hayvandan çok Siyah Kalem’in demonlarını hatırlatır nitelikte canlılar da bulunur. İnsan görünümünde fakat kuyruğu lemur kuyruğu şeklinde Mehmet Uygun’un figürleri, çizgili bir tişört giymiş gibi modern zamandan da ses verirler…”