İstanbul'un Fethinden Önce Yazılmış Tarihi Takvimler

XI. Dizi-Sa. 7-2

104 s, Arapça tıpkıbasım sayfalar, Türkçe.

 ÖNSÖZ
Osmanlı tarihine dair yazılmış vekayinameler İstanbul'un fethinden sonra telif edilmeğe başladığı için fetihten evvelki devirde yazılmış olarak elimize geçecek yeni kaynak malzemesi hususî bir kıymet kazanır. Filhakika fetihten sonraki zamanlara ait mevcut mebzul kaynaklar yanında rastlıyacağımız tarihî vak'a ve şahsiyetlerin kronolojik ve jenealojik listeleri büyük bîr mânâ ifade etmediği halde bu gibi malzeme fetihten evvelki devir için çok ehemmiyet taşır. Bu sebeple burada, bahis mevzuu edeceğimiz, II. Murad devrinde yazılmış iki takvimin ihtiva ettiği kronolojik listeler, tertip maksatlarının bir neticesi olarak, muhtasar olmalarına rağmen, yalnız Osmanlı tarihinin ilk devri için değil, kaynak bakımından daha zayıf bir durum arzeden çağdaş beylikler Türkiyesi tarihi bakımından da mühim yeni malzeme vermektedir. Osmanlı tarihinin ilk devrine ait bu gibi kronolojik listelerin, neşredeceğimiz bu iki takvime münhasır kalmadığını görüyoruz. Nitekim Profesör Mükrimin Halil Yınanç bu ilk devre ait, bizimkilerden daha sonra yazılmış ve daha muhtasar bir kaç kronolojik eseri İstanbul kütüphanelerinden istinsah etmiştir. Ziyçler, nücuma dair eserler ve ihtiyarât kitapları türlü bakımlardan bizzat tarihî kaynak mahiyetini haiz olduğu gibi. çok defa bu türlü bir takım kronolojik ve jenealojik listeler de ihtiva ederler. Ortaçağ Türk İslâm dünyasında mevcut olduğu gözüken bu an'anenin, diğer müesseseler gibi, Osmanlılara Selçuklulardan intikal ettiği muhakkaktır. Nitekim Selçuk Türkiye'sinde tertip edilmiş böyle daha iki kronolojinin mevcudiyetini tesbit etmiş bulunuyoruz. Bunlardan biri Konya Müzesi Kütüphanesinde 2120 numarada, diğeri de Nuruosmaniye’de 2782 numarda kayıtlıdır.