Lydia Arkeolojisi

378 s, Türkçe.

Christopher H. Roosevelt, uzun soluklu ve kapsamlı bir araştırma sonucunda kaleme aldığı Gyges’ten Büyük İskender’e Lydia Arkeolojisi’nde, antikçağ Anadolu’sunda Doğu ile Batı arasındaki iktidar ilişkilerini anlamak açısından kilit önem taşıyan Lydia’nın bölgesel arkeolojisine dair genel bir resim çiziyor. Kitap, Lydia’nın yerleşme tarihi üzerine sistematik bir tartışma ve ardından bölgenin dört bir köşesindeki alanlarda sürdürülen çalışmalarda gün ışığına çıkarılan buluntuların yer aldığı bir katalog olmak üzere iki bölümden oluşuyor. Bölgenin kadim başkenti Sardes’in arkeolojisine dair yepyeni bir sentez ve daha önce yayımlanmamış veriler sunan Roosevelt, arkeolojik ve tarihsel kayıtlar sınırlı olduğundan zor bir bölge olarak görülen Lydia’yı anlama yolunda taze bir bakış ortaya koyuyor. Gerçekleştirilen yüzey araştırmalarından, yerel müzelerdeki buluntuların stilistik analizlerinden, antik metinlerden ve çevresel araştırmalardan elde edilen verileri bir araya getiren kitap, Lydia coğrafyasına dair literatüre önemli bir katkı niteliğinde.

Christopher H. Roosevelt, Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü’nde öğretim üyesi. Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi (ANAMED) direktörü.

İÇİNDEKİLER

Önsöz 9

Şekil Listesi 13

BİRİNCİ BÖLÜM

Giriş

Bölgesel Arkeoloji 24

Maddi Kültür ve Kültürel Değişim 27

Çalışmanın Kapsamı 29

İKİNCİ BÖLÜM

Kültürel ve Tarihsel Çerçeve

Lydialıların Kökenleri, Dili ve Erken Lydia Dönemi (8. Yüzyılın Sonlarına Kadar) 35

Biyolojik, Dilbilimsel ve Tarihsel Veriler 35

Erken Lydia Dönemine İlişkin Antik Kaynaklar 42

Arkeolojik Veriler 44

Orta Lydia Dönemi (7. Yüzyıl Başlarından 6. Yüzyıl Ortalarına Kadar) 46

Geç Lydia (Ya Da Akamenid) Dönemi (6. Yüzyıl Ortalarından 4. Yüzyıl Sonlarına Kadar) 51

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Lydia’nın Coğrafyası ve Çevresi

Lydia’nın Doğal Çevresi 60

Merkezi Lydia: Mermnad Krallığı’nın Kalbi 60

Büyük Lydia’nın Sınır Bölgeleri 62

Dağlar 67

Nehirler ve Ovalar 69

Göller 72

Çalışma Kapsamına Giren Alanların Tanımı 73

Jeoloji 74

İklim ve Bitki Örtüsü 76

Kaynaklar 79

Tarım ve Hayvancılık 79

Tarım Bitkileri, Bağcılık ve Meyve Yetiştiriciliği 82

Besi Hayvanları ve Hayvansal Ürünler 84

Bölgeye Özgü Kaynaklar 85

Lydia Çevresinin Zenginliği ve Çeşitliliği 93

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Sardes Yerleşmesi ve Toplumu

Sardes Coğrafyası Ve Yerleşmenin Gelişimi 95

Ana Kazı Alanları 98

Tarihsel Gelişim 100

Lydia Evleri Ve Domestik Ekonomi 103

Küçük Ölçekli Zanaat Üretimi ve Takas 109

Büyük Ölçekli Zanaat Üretimi ve Takas 113

Kraliyet Mekânları, İdari ve Kamusal Yapılar 117

Kültler ve Kült Alanları 120

Sardes ve Lydia Toplumu 127

BEŞİNCİ BÖLÜM

Merkezi ve Büyük Lydia’da İskân ve Toplum

Merkezi Lydia, Sardes’in Yakın Hinterlandı 135

Merkezi Lydia’da Yerleşme ve Diğer Faaliyetlere İlişkin Kanıtlar 136

Merkezi Lydia’da Bin Tepe, Tümülüs Grupları ve Yerleşme Alanları 142

Merkezi Lydia’daki Yerleşme Örüntülerinde Görülen Diyakronik Değişimler 144

Büyük Lydia, Sardes’in Uzak Hinterlandı 146

Büyük Lydia’da Yerleşme ve Diğer Faaliyetlere İlişkin Kanıtlar 146

Büyük Lydia’daki Tümülüs Grupları 147

Büyük Lydia’daki Yerleşme Örüntülerinde Görülen Diyakronik Değişimler 152

Yerleşme Yapısı ve Mülk Arazileri 155

Yerleşme Yeri Seçimini Etkileyen Faktörler 160

Geçim Ekonomisi ve İletişim 160

Bölgesel Kontrol 162

Kaynak Denetimi ve Temini 167

Kutsal Çevreler ve Kült Alanları 169

Lydia’daki Yerleşme Örüntüleri ve Bölgesel Etkileşim 179

ALTINCI BÖLÜM

Ölü Gömme ve Toplum

Bölgesel Mezar Tipleri 186

Çukur Mezarlar 186

Lahit Mezarlar 187

Oda Mezarlar 189

Mezar İşaretleri ve Mezar Betimleri 205

Fallik İşaretler 206

Sembolik Kapı Stelleri 207

Yazıtlı ve Yazıtsız Anthemion Tipi Steller 208

Figürlü Steller 211

Ziyafetler 211

Oturan Kadın Figürleri 213

Ayakta Duran Figürler 214

Atlı Figürler, Hayvan Figürlü Frizler, Av ve Savaş Sahneleri 217

Bağımsız Heykeller (Aslan ve Aslan-Grifon Betimleri) 219

Diğer Mezar Betimleri 227

Genel Değerlendirme 231

Mezar Buluntuları ve Cenaze Törenleri 232

Ölü Gömme ve Lydia Toplumu 240

YEDİNCİ BÖLÜM

Sonuçlar: Sardes ve Dışında Devamlılık ve Değişim

Maddi Kalıntılardaki Gelişimler 244

Devamlılık ve Değişim Üzerine Maddi ve Tarihi Bir Sentez 249

Erken ve Orta Lydia Dönemleri 250

Geç Lydia Dönemi 253

Sardes ve Dışında Pers Varlığı ve Persleşme Olgusu 258

Son Düşünceler ve Gelecek Çalışmalar İçin Öneriler 262

Katalog: Merkezi ve Büyük Lydia’da Gün Işığına Çıkarılan

Buluntu ve Yerleşmeler 265

Kaynakça 329

Dizin 365