296 s, s/b resimler, Türkçe
Tu¨rk sanatı ve onun eskiligˆi, ibdailigˆi, kıymet ve ehemmiyeti, onunla ugˆras¸an mu¨tehassıslarca bile s¸imdiye kadar c¸ok yanlıs¸ biliniyordu; Strzygowski Tu¨rklerin eski ve milli^ bir sanata sahip medeni bir millet oldugˆunu sanat tarihimiz hakkındaki alimane tetkikleriyle meydana koymus¸ oldugˆu ic¸in, kendisine, Tu¨rk milletine mensup bir fert sıfatıyla hepimiz ayrı ayrı tes¸ekku¨r borc¸luyuz.
Fuad Ko¨pru¨lu¨
Ku¨c¸u¨k Asya: Sanat Tarihinin Bakir Toprakları, Viyana ekolu¨nden u¨nlu¨ sanat tarihc¸isi Josef Strzygowski’nin (1862-1941) 1903 yılında yayımlanan, 1901’de erken Ortac¸agˆ mimarisini Dogˆu’ya bagˆlayan ve bu¨yu¨k ses getiren Orient oder Rom? sonrası ilk kitabıdır. Fuad Ko¨pru¨lu¨, Celal Esad Arseven, Oktay Aslanapa gibi Tu¨rk tarihc¸iligˆinin ve sanat tarihinin duayenleriyle meslektas¸ ve hoca ilis¸kisi kurmus¸ Strzygowski’nin yo¨ntembilimsel ac¸ılımları sanat tarihi yazımını do¨nu¨s¸tu¨rmu¨s¸tu¨r.
20. yu¨zyıl bas¸ında Anadolu o kadar az c¸alıs¸ılmıs¸tı ki Strzygowski kitabının alt bas¸lıgˆında burayı yeni bir diyar, bakir bir alan olarak tasvir eder. Bu do¨nemde Anadolu’daki kalıntılara eris¸im son derece kısıtlıydı. Strzygowski Ku¨c¸u¨k Asya’da, o do¨nem eldeki sınırlı arkeolojik ve sanatsal veriler ıs¸ıgˆında, Yunan ve Roma ku¨ltu¨ru¨nu¨n Asya’da son derece sınırlı bir etkisi oldugˆu hipotezini savundu. O¨zellikle Anadolu’da yerel geleneklerin devam ettigˆini belirtti. Kıyı yerles¸imleri Helenistik ku¨ltu¨rden etkilenmis¸, ic¸ bo¨lgelerse “dogˆulu” o¨zelligˆini korumus¸tu.
Tu¨rk Arkeoloji ve Ku¨ltu¨rel Miras Enstitu¨su¨ olarak Atatu¨rk’u¨n bizzat Tu¨rk Tarih Kongresi’ne c¸agˆırdıgˆı ve Cumhuriyet’in kurulus¸ do¨nemi du¨s¸u¨nu¨rlerini derinden etkilemis¸ Strzygowski’yi ilk kez basıyor olmaktan kıvanc¸ duyuyoruz.