319 s, katlanmış haritalar, Türkçe.
Bu kitap Hz. Peygamber, Hulefâ-yi Râşidîn ve Emevîler ile Abbâsîlerin ilk döneminde diplomasi, din, bilim ve sanat alanlarında Bizans'la ilişkileri konu edinmektedir. Milâdî 610-847 yıllarını kapsayan bu dönem, hem İslâm tarihi hem de Bizans açısından önemli bir zaman dilimidir.
Eser yüzyıllar boyu birbirleriyle komşu ve öteki olmuş iki farklı medeniyetin temas, tanışma ve meydan okuma düzlemlerinde gerçekle- şen çok yönlü ilişkilerin temel dinamiklerine ve niteliklerine ışık tutma gayretinin bir ürünüdür.
İslâmiyet’in VII. yüzyıl başlarında Arap yarımadasında doğuşuyla başlayıp, 1453 yılında İstanbul’un Osmanlılar tarafından fethi ve Bizans İmparatorluğu’nun yıkılmasına kadar müslümanlarla Bizanslılar arasında devlet veya toplum düzeyinde gerçekleşen çok yönlü münasebetler, İslâm-Bizans İlişkileri adıyla formüle edilebilir.
Yaklaşık dokuz asır gibi uzun bir dönemi kapsayan ve etkileri günümüze kadar gelen bu ilişkiler savaşlardan diplomasiye, dinî tartışmalardan bilim ve sanata, ekonomiden kültürel etkileşime kadar çeşitlilik arz eder.
Bu süreçte Bizans’a komşu ve muhatap olan İslâm toplumu, Hz. Peygamber ve Hulefâ-yi Râşidîn dönemlerinden sonra Emevîler, Abbâsîler, Endülüs Emevîleri, Fâtımîler, Selçuklular, Eyyûbîler, Memlükler ve son olarak Osmanlılar ile bu arada kurulan diğer devlet ve hânedanlar tarafından temsil edilmiştir.
ÖNSÖZ
KISALTMALAR
GİRİŞ
A. KAYNAKLAR
1. İslâm Kaynakları
2. Bizans Kaynakları
3. Ermeni Kaynakları
4. Süryânî Kaynakları
B. TERMİNOLOJİ
1. Arap Kaynaklarında Bizanslılar İçin Kullanılan Terimler
2. Bizans Kaynaklarında Araplar İçin Kullanılan Terimler
C. İSLÂM ÖNCESİ ARAP-BİZANS İLİŞKİLERİNE GENEL BAKIŞ
BİRİNCİ BÖLÜM: DİPLOMATİK İLİŞKİLER
A. İSLÂM VE BİZANS DİPLOMASİLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ
B. HZ. PEYGAMBER DÖNEMİ (M. 610-632)
C. HULEFÂ-Yİ RÂŞİDÎN DÖNEMİ (11-41/632-661)
D. EMEVÎLER DÖNEMİ (41-132/661-750)
E. ABBÂSÎLERİN İLK DÖNEMİ (132-232/750-847)
İKİNCİ BÖLÜM: DİNÎ İLİŞKİLER
A. DİNÎ DİYALOG
1. Diyalogun Başlangıcı
2. Patrik Ioannes ile İslâm Ordusu Komutanı Arasındaki Tartışma
3. Ömer b. Abdülazîz ile III. Leon Arasındaki Mektuplaşma
4. Ioannes Damaskenos ve İslâmiyet
5. Hârûn er-Reşîd’in İmparator VI. Konstantinos’a Mektubu
6. Theodoros Ebû Kurra ve İslâmiyet
7. Theophanes ve İslâm
8. Câhız’ın er-Redd ‘ale’n-Nasârâ Adlı Risâlesi
B. BİZANS’TA İKONOKLAZM HAREKETİ VE İSLÂM ETKİSİ
1. İkonoklazm Hareketinin Ortaya Çıkışı, Dinî ve Toplumsal Hayata Etkileri
2. İkonoklazm Hareketinde İslâm Etkisi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: BİLİM VE SANAT ALANINDA İLİŞKİLER
A. BİLİM
B. SANAT
1. Mimari
2. Mûsıkî
3. İslâm-Bizans İlişkilerinin Edebiyata Yansıması
a. Destan ve Hikâyeler
Emîre Zâtü’l-Himme Destanı
Ömer b. Nu‘mân Hikâyesi
Antere Kıssası
Digenis Akritas Destanı
b. Şiirler
SONUÇ
KAYNAKÇA