224 s, s/b resimler, Türkçe. Çeviren: M. Tanju Akad
“20. yüzyıl Balkan tarihi dünya tarihinde ayrı bir konuma sahiptir. 20. yüzyıl tarihini belirleyen büyük ölçüde Balkanlar’dır. 19. yüzyılın tüm umutlarını çökerten Cihan Harbi, Balkanlar’daki gelişmelerin fitillediği bir dünya savaşıdır. Bir başka deyişle “Uzun 19. Yüzyıl”ı sona erdiren ve “Kısa 20. Yüzyıl”ı başlatan Güney Doğu Avrupa’dır.
Balkan Harbi, dünya tarihi için olduğu kadar Türkiye tarihi açısından da bir dönüm noktasıdır; bir dönüşümü simgeler. Ulusal kimliğin doğuşu bağlamında Milli Mücadele 1919’da değil 1912’de başlamıştır. Tüm bu savaşları sürdürecek ulusal kimlik Balkan Harbi ile birlikte gündeme gelmiştir. Balkanlar’ın yitirilişi yeni bir ulusal kimlik olarak Türk milliyetçiliğinin ön plana çıkarılmasına neden olmuştur. Osmanlı’nın 1912’ye kadar uzlaşan “unsur”ları, 1912 sonrası çatışan “ulusal kimlik”lere dönüşmüş, ortak coğrafyayı gerektiren imparatorluktan ulus devlete geçiş bir tür “ulusal türdeşliği” gündeme getirmiştir.
Balkan Harbi’ni anlamadan, günümüz Balkanlarını çözümlemek güçtür. 90’lı yıllarda Balkanlar’da gözlenenler bir ölçüde 1912-1913’ün farklı zaman ekseninde tekrarı olarak yorumlanabilir. Mikro ve ultra milliyetçilikler, büyük devletlerin dahli, kimi tarihsel önyargılar, kültürel kalıntılar, böl ve yönet kaygıları 20. yüzyılın başı ve sonu için pek farklı olmayan, genel anlamda geçerli senaryolardır. Balkan Harbi’nin 90. yıldönümünde geriye dönmek ve bu savaşı eni konu değerlendirmek belki de 20. yüzyılı anlamak için en temel gözlemlerden biri olacaktır.” Zafer Toprak
İçindekiler:
Türkçe Basıma Önsöz (Zafer Toprak)
Haritalar
- Balkan Savaşı’nin Kökenleri; Berlin Kongresi, Balkanlarda Milli Emeller, Bosna Krizi, Arnavutluk Kımıldanmaları, Balkan Birliği’nin Kurulması, Savasa Hazırlık, Askeri Güçler, Sonuç
- Birinci Balkan Savası: Trakya Harekat Alanı; Hazırlıklar, Savaşın Çıkışı, Kırklareli(Kırkkilise/Lozengrad), Lüleburgaz ve Pınarhisar, Çatalca Edirne, Batı Trakya ve Rodoplar, Sonuç
- Birinci Balkan Savası: Batı Harekat Alanı; Sırbistan, Kumanovo, Pirlep, Manastır (Bitola), Diğer Sırp Harekatı, Karadağ, İşkodra, Diğer Karadağ Operasyonları, Yunanistan, Teselya, Selanik, Epir, Denizdeki Savaş, Sonuç
- Ateşkes; Çatalca Ateşkesi, Londra Barış Konferansı, Londra Büyükelçiler Konferansı, Bulgar-Yunan Anlasmazlığı, Bulgar-Sırp Anlasmazlığı, Bulgar-Rumen Anlasmazlığı, Genç-Türk Darbesi, Sonuç
- Üç kusatma; Bolayır (Gelibolu), Yanya, Arnavutluk, Edirne, Çatalca, İşkodra, Sonuç
- Ara Dönem; St. Petersburg Büyükelçiler Konferansı, Yunan-Sırp İttifakı, Londra Antlaşması, Patlama, Sonuç
- Müttefikler Arası Savaş; Askeri Hazırlıklar, Bregalnitsa, Bulgar 2. Ordusu’nun Yenilgisi, Selanik, Bulgar Ricatları, Rumen Müdahaleleri, Osmanlıların Bulgaristan’ı İstilası, Yeni Bulgar Hükümeti, Kalimantsi, Kresna Vadisi, Vidin, Bükreş Antlaşması, İstanbul Antlaşması, Sonuç
- Sonuçlar ve Degerlendirmeler; Arnavutluk, Bir Sonraki Savaş, Kayıplar, Savaş Mezalimi, Maliyetler, Sonuç
- Notlar - Kaynakça - İndeks