Anadolu Mutfak Kültürünün Kökenleri. Arkeolojik, Arkeometrik, Dilsel, Tarihsel ve Etnolojik Veriler Işığında (2. Baskı)

Günümüzde acı, ekşi, tatlı, tuzlu, buruk gibi tat duyusuyla algılanan tatların oranlarını ayarlayarak, besinlerin niteliklerini hesaba katarak ve sağlık koşullarını dikkate alarak bir yemeği uyuma götürme sanatı olarak tanımlanabilecek yemek yapma, elbette başlangıçta bu amaçlarla yapılmıyordu. Bu durumda yemek yapmanın ve yemek yemenin anlamı üzerinde durarak konuya giriş yapmak yerinde olur. F. Fernando-Armesto’ya göre yemek yemek her yerde sihirli bir kültürel dönüşüme yol açar ve yemeğe çok değişik anlamlar yüklenir.

“Yemeğin kendi kimyası vardır. Bireyleri topluma kazandırır, hastalıkları iyileştirir. Kişilikleri değiştirir. Dinî olmayan durumlara dinsel anlam katabilir. Ritüel işlevi görebilir. Ritüele dönüşebilir. Yiyecekleri ilahi veya şeytani kılabilir. Güç yaratabilir. Bağlar oluşturabilir. İntikama veya aşka işaret edebilir. Kimliği sergileyebilir. Türümüzün yemek yemeyi sadece pratik bir eylem olmaktan çıkarıp ritüel hale getirmesinin yarattığı değişim, devrimdi.”

Yukarıdaki uzunca alıntıda aslında söz konusu edilen, yemek yapmanın ve yemenin, artık geri dönüşü olmayan bir devrim olarak insanlık tarihini değiştirmiş olmasıdır. Ancak burada eksik olan, arkeolojik anlamda bu devrimin tam olarak ne zaman ve nerede başladığıdır. Bu sorunun yanıtı açıktır: Tam anlamıyla bilmiyoruz ama zamansal ve mekânsal olarak bazı tahminlerimiz var ve bu çalışma içinde bunlara değinilecek.

106 s, s/b resimler, Türkçe.

BÖLÜM 1

• Paleolitik ve Epi-Paleolitik Çağlar
• Afrikalı Atalar, Ateş, Pişirme Teknikleri ve Doğa-Kültür Karşıtlığı
• Avcılık Ve Toplayıcılığa Antropolojik Bir Yaklaşım Denemesi
• Geleneksel Gıdalar ve Ziraat Sanatlarının Anlamı
• Anadolu’nun Ekosistemi’nin Tarihsel Süreç Içinde Değişim ve Dönüşümü

BÖLÜM 2

• Yerleşik Yaşam ve Tarımla Başlayan Dönüşüm
• Güneydoğu Anadolu Neolitik Halkları Ve Genel Tanımlamalar
• İlk Üretimciliğin Yayılışı
• Kuru Gıdalar ve Bir Besin Saklama Yöntemi Olarak Kurutmanın Arkeolojisine Giriş
• Kurutulmuş Gıdaların Etnoarkeolojisi
• Keşkek ve Tarhana’nın Prehistorik Kökenleri (Tarhana-Keşkek Kardeşliği)
• Orta Anadolu Neolitik Halkları Ve Beslenme Biçimleri
• İklim ve Coğrafyanın Bir Fonksiyonu Olarak Baklavanın Tarihsel Yolculuğu
• Orta ve Batı Anadolu’nun İlk Ekmekçileri, Sütçüleri ve Fermantasyon Teknolojisi
• Evcilleştirme ve İkincil Ürün Devrimi
• Laktoz İntoleransı ve Batı Anadolu’nun Neolitik Sütçüleri
• Batı Anadolu, Marmara ve Trakya Neolitik Halklarında Beslenme
• Anadolu’nun Giriş Kapılarında Beslenme Doğu Anadolu’nun Yüksek Yaylaları
• Sonuç
• Kısaltmalar ve Kaynakça
• Dizin