80 s, renkli resimler, Türkçe
65. SAYI - OYUN VE OYUNCAK
Oyun sadece çocukların yarattığı başka bir dünya değil, insanlık tarihi boyunca her yaş grubunun yaşamı beslemek ve yeniden "başka türlü" anlamdırmak için ürettiği bir kültürdür. Oyun tam olarak bir düşşellik değil, aksine yaşamın kendisidir ve tam da bu nedenle insanlık tarihinin her aşamasında doğrudan ya da dolaylı olarak karşımıza çıkar. Arkeolojik anlamda oyunu yaşamın diğer ögelerinden ayırmak zor olsa da oyunun din, sanat, felsefe, iktidar, kahramanlık gibi birçok alanla içselleştirilmiş bir bağı var. Biz de "Neden oyun oynarız?" sorusundan yola çıkarak, oyun ve oyuncakların çağlar boyu süren hikayesini arkeolojik öğeler ile buluşturduk.
GO¨BEKLI· TEPE’NI·N GELECEGˆI·
Bahreyn’de du¨zenlenen UNESCO’nun 42. toplantısı ile bir du¨nya mirası olarak uluslararası arenada da kabul go¨ren Go¨bekli Tepe, bugu¨n du¨nyanın en ilgi c¸eken arkeolojik alanlarından biri. Go¨bekli Tepe, 1960’lı yıllardan itibaren du¨nya arkeoloji literatu¨ru¨nde yer alan C¸atalho¨yu¨k’ten sonra Tu¨rkiye’nin du¨nya c¸apında tanınan en o¨nemli arkeoloji markalarından biri haline gelmis¸ go¨ru¨nu¨yor. Tu¨rkiye ic¸in bu¨yu¨k bir s¸ans oldugˆunun altını da o¨zellikle c¸izmek gerekir. C¸u¨nku¨ o¨zellikle Batı du¨nyası, Troya gibi o¨nemli bir arkeolojik yerles¸imin Tu¨rkiye’de degˆil de Yunanistan’da oldugˆunu du¨s¸u¨nu¨yor. Bu elbette, hem Tu¨rkiye hem de Batı du¨nyası ic¸in bir ayıp. O¨te yandan, bu yıl Troya ic¸in bas¸latılan c¸alıs¸malar bu algının kırılması ic¸in oldukc¸a o¨nemli.
Peki bundan sonra ne olacak? Bir du¨nya markası ile nasıl bas¸a c¸ıkılacak? Go¨bekli Tepe sadece arkeolojik anlamda degˆil, turizm potansiyeli ile de benzersiz bir cazibeye sahip. Bugu¨n baktıgˆımızda, herkes Go¨bekli Tepe ismini kullanarak bir s¸eyler yapmak istiyor. Bu, belki kısa vadede turizmcilerin ve ismini Go¨bekli Tepe ile yan yana getirmek isteyenlerin is¸ine yarasa da, uzun vadede Go¨bekli Tepe ic¸in zarar verici olabilir.
Go¨bekli Tepe’nin muhtes¸em go¨rsel ve zihinsel sunumu tu¨m du¨nyanın ilgisini buraya c¸ekiyor. S¸anlıurfa’nın ise bu talebe hazır oldugˆunu so¨ylemek oldukc¸a zor. Bu hazırsızlık sadece otel ya da hizmet sekto¨ru¨nu¨n yeterli alt yapıya sahip olması anlamına gelmiyor, kaldı ki henu¨z olgunlas¸mıs¸ bo¨yle bir altyapı da yok. Burada asıl o¨nemli olan, kendimizi gelis¸tirmemiz, degˆis¸tirmemiz, hazırlamamız ve neye sahip oldugˆumuzun bilincine varmamız. Yerel hizmet sekto¨ru¨nde yer alan her bir bireyden topluma, kamudan o¨zel sekto¨re kadar genis¸ bir yelpazede yer alan her kesimin fikren buna hazır olması gerekiyor. Bu su¨reci idare etmek zor olsa da uzun vadeli bir turizm ku¨ltu¨ru¨nu¨n yes¸ermesi ve ortak bir turizm anlayıs¸ının gelis¸mesi kente bu¨yu¨k fayda sagˆlayacaktır. I·lerleyen yıllarda milyonlarca insanın Go¨bekli Tepe’yi ziyaret edecegˆini o¨ngo¨rmek zor degˆil. Dikkat edilmesi gereken ise, bu ziyaretc¸ilerin alana ve kente tekrar tekrar gelmelerini sagˆlamak. Kendi kendini tu¨keten bir kente degˆil, ku¨ltu¨rel anlamda zenginles¸ecek bir kente do¨nu¨s¸u¨mu¨ sagˆlamak gerekiyor. Gu¨nu¨ kurtarma c¸abası ve fırsat yakalama gayreti ile yapılacak giris¸imler kısa vadede kazanc¸ sagˆlasa bile, uzun vadede hem kente hem de Tu¨rkiye’ye bu¨yu¨k zararlar verecektir. Kentin bu su¨rec¸te sagˆlıklı, donanımlı ve bilinc¸li adımlar atması ve uzun su¨reli planlamalar yapması elbette o¨nemli olacaktır.
...
Kalbimiz Hasankeyf ’te. Parc¸a parc¸a so¨ku¨len her bir yapı ic¸imizi acıtıyor.
...
Kazı sezonunun sonuna geldik, Tu¨rkiye’nin do¨rt bir yanında su¨rdu¨ru¨len arkeolojik kazılardan haberler gelmeye bas¸ladı. Yeni gelis¸meleri paylas¸mak ic¸in sabırsızlanıyoruz.
...
Bu sayıyı du¨nyanın tu¨m c¸ocuklarına armagˆan ediyoruz. C¸ocuk olmak hayal etmektir, yas¸amı gerc¸ekligˆin o¨tesinde yeniden ins¸a etmektir. I·yi okumalar.